Linh sam tím than La Hai, lá lớn H1

Điều gì làm linh sam tím than khác biệt? Rất nhiều bạn đã nhắn hỏi Mộc Nhiên câu hỏi này. Có lẽ cái tên cũng đã đem tới một câu trả lời rõ ràng và thỏa đáng. Nhưng nhiêu đó có vẻ là chưa đủ. Với bài viết dưới đây, Mộc Nhiên hy vọng sẽ đem tới cho các bạn một cái nhìn đầy đủ hơn về dòng linh sam rất đặc biệt này.

• Tên khoa học: Antidesma acidum
• Tên gọi khác: sam núi, sam gai, linh sam núi, linh sam Đà Lạt, ba chia

Đặc điểm chung của linh sam tím than

Những nét riêng cơ bản về linh sam

Linh sam có nhiều loại, nhưng hầu hết đều có những đặc điểm giống nhau về thân, lá, hoa.

Thân cây càng lâu năm càng sần sùi và đậm màu. Sự xù xì này là ưu điểm đầu tiên đối với người mê cây linh sam. Những thân gỗ mang từ rừng về có nhiều đường lũa rất đẹp. Lũa càng đẹp càng tạo ra những dáng cây cổ kính. Chúng không chỉ đem lại giá trị về thẩm mỹ mà cả giá trị kinh tế nếu người trồng muốn kinh doanh.

Lá của chúng có nhiều kích cỡ, từ nhỏ như hạt gạo cho tới lớn nhất, nhưng nhìn chung lá cũng không lớn là bao. Một số người phân loại linh sam theo kích cỡ lá: lá lớn, lá trung, lá rí. Hình dáng chung hơi thuôn, nhỏ ở gốc lá và hơi bầu ở đầu. Màu lá xanh bóng, nhìn lá cứng cáp, có đường gân rất rõ giữa lá.

Linh sam có nhiều màu sắc hoa khác nhau. Riêng màu tím đã có rất nhiều sắc độ. Ngoài ra chúng còn có màu hồng và màu trắng. Hoa nhỏ và thường nở thành chùm ở đầu cành. Chúng có hương thơm, tùy loại mà thơm nhiều hay ít. Mùa hoa lặp lại nhiều lần trong năm và khi ra hoa thường bung rộ cả cây rất bắt mắt. Nếu thân cây xù xì cứng cáp thể hiện nét đẹp vững chãi thì những chùm hoa mong manh mang đến nét tương phản thú vị. Trong sự tương phản đó có sự hài hòa và nâng đỡ, có nhu có cương, có nét cổ kính lâu năm của thân và niềm bé bỏng mong manh của hoa.

Nguồn gốc

Cây linh sam xuất hiện ở Việt Nam từ rất lâu nhưng không rõ nguồn gốc chính xác. Chúng được tìm thấy ở khu vực Nam Trung Bộ, như Khánh Hòa, Phú Yên, Ninh Thuận… Khả năng thích nghi rất cao, có thể chịu được cả những môi trường khắc nghiệt và hoang vu như vách đá, ven biển…

Từ các khu vực xuất hiện khác nhau, về sau người ta phân chia linh sam theo địa danh nơi họ tìm thấy. Trong số đó, phổ biến nhất và được đánh giá cao nhất là linh sam Sông Hinh, La Hai, Ninh Thuận. Những khu vực khác cũng có nhưng không được yêu thích bằng. Linh sam tím than có xuất xứ từ La Hai.

Tại sao cây linh sam nói chung và linh sam tím than nói riêng đều nổi tiếng?

Có nhiều lý do mang lại tiếng tăm cho cây linh sam nhưng 2 lý do lớn nhất là dáng cây và khả năng sinh trưởng mạnh dù không cần chăm sóc nhiều. Trong thế giới bonsai ngày nay, tạo dáng linh sam được coi là một nghệ thuật đòi hỏi sự cầu kỳ, tỉ mỉ và cẩn thận. Nhắc tới bonsai, không thể không kể tới cây linh sam và những tác phẩm đã mang lại tên tuổi cho nghệ nhân cũng như cho giống cây này.

Những ưu điểm tạo nên tên tuổi của linh sam tím than?

Nét đặc trưng đầu tiên là màu sắc tím than. Sắc độ tím này mạnh nhất và cũng hiếm gặp nhất trong thế giới của các loài hoa. Đặc biệt hơn, trên bông hoa linh sam tím than có 2 đốm trắng loang nhẹ. Sự kết hợp màu sắc này tạo một ảo giác thú vị, giống như có một lớp sương mờ phủ lên cánh hoa, có khi trông lại giống như một cánh bướm màu tím vì mải mê rong chơi mà vương những hạt phấn hoa lên cánh. Cây cho hoa đều đặn quanh năm, có phần sai hoa hơn các loại khác. Hoa nở xòe đều, thời gian nở cũng kéo dài hơn.

Nét độc đáo thứ hai của linh sam tím than chính là mùi hương. Có thể nói trong các loại linh sam thì tím than có mùi hương nổi bật và sang trọng nhất.

Nét khác biệt thứ 3 là lá. Linh sam tím than được tìm thấy ở La Hai, với những chiếc lá cỡ lớn so với một số loại.

Lần đầu tiên giới đam mê linh sam biết tới màu sắc này là khoảng năm 2012. Ban đầu chúng được gọi là linh sam tím Huế. Tuy nhiên, màu tím còn đậm hơn áo dài Huế nên người tìm ra nó đã đặt là tím than. Từ đó chúng gắn liền với cái tên này.

Các sắc độ tím của hoa linh sam

• Tím than

• Tím xanh

• Tím hồng

• Tím hoa cà

Tổng kết

Linh sam có rất nhiều loại. Ngoài những phiên bản gốc còn có rất nhiều loại mới đột biến, lai tạo… Nhìn chung, chúng mang các đặc điểm phổ biến như nhau. Bên cạnh đó, mỗi loại cũng có những nét riêng tạo nên sự khác biệt. Nếu người ta nhớ tới linh sam 86 vì lá rí, nhắc tới linh sam Sông Hinh vì đặc điểm uốn dẻo của thân, trầm trồ với độ rực hoa của linh sam siêu bông… thì khi nói tới màu sắc, không thể bỏ qua được sắc màu hiếm có của linh sam tím than.

Mộc Nhiên gửi đến các bạn cả bộ sưu tập với cách chăm sóc và những lưu ý cần thiết. Nếu bạn yêu thích bonsai, đừng quên ghé qua bài viết này nhé. Nếu bạn yêu thích tới nỗi muốn nhân giống, thì bài viết về linh sam lá rí sẽ cho bạn những lưu ý quan trọng.

^©Copyright by Moc Nhien Farm