Hoa ngâu cẩm thạch

Đối với người Việt Nam, cây ngâu như một người bạn thân thuộc. Chúng hiện diện trong nhà, quanh xóm. Mỗi đợt hoa nở rất nhiều, màu vàng rực, xen kẽ giữa các nhánh lá. Cây được trồng để trang trí và mang lại vượng khí cho ngôi nhà. Đồng thời, chúng cũng được coi là 1 loại thảo dược hữu ích. Cùng Mộc Nhiên tìm hiểu những thông tin chi tiết nhất về loài cây này trong bài viết dưới đây nhé.

• Tên khoa học: Aglaia Duperreana, Aglaia Odorata
• Tên tiếng Anh: Mock lemon
• Tên gọi khác: ngâu ta, mộc ngưu

Đặc điểm của cây ngâu

Cây ngâu là cây thân gỗ, có thể phát triển chiều cao lên tới trên 4m. Cây phân nhiều nhánh xung quanh tạo thành cây cao có tán tròn.

Lá của cây ngâu dài khoảng 5cm, rộng khoảng 2,5cm. Lá trơn nhẵn, màu xanh thẫm, mọc đối nhau, có hình dáng như lông chim, đầu tù. Lá mọc thành tán rất dày, mép lá nguyên, không có răng cưa.

Hoa ngâu thường nở thành từng đợt quanh năm, hết đợt này tới đợt khác. Hoa mọc từ nách lá thành 1 chuỗi dài bao gồm các hoa màu vàng rất nhỏ. Hoa chỉ khoảng 2mm, tròn và không xòe cánh. 1 chuỗi hoa dài khoảng 10cm. 1 trong những ưu điểm nổi bật của cây ngâu là mùi hương rất thơm và dễ chịu. Mùa hoa kéo dài, bền bỉ vì thế cả hương và sắc đều làm ngây ngất lòng người.

Nghe nói cây ngâu có quả nhưng khá hiếm khi gặp.

Đặc biệt, loài thực vật này vốn là cây bản địa ở Việt Nam. Chúng đã có từ rất lâu và thường có mặt trong các khu vườn ở vùng nông thôn trước đây. Về sau, khám phá ra những đặc tính y học của chúng, người ta đem về trồng nhiều hơn và chúng ngày càng phổ biến. Hiện nay, cây ngâu đã du nhập vào các nước ở Đông Nam Á.

Đặc điểm của cây ngâu cẩm thạch

Vì sở hữu những chiếc lá có vân, nên chúng được gọi là hoa ngâu cẩm thạch. Loại lá này hơi xoăn nhẹ, không phẳng như loại màu xanh bình thường. Với phong cách lá xanh phối màu vàng và trắng, cây nổi bật hơn hẳn so với các cây khác. Đó cũng là lý do gần đây loại cây ngâu cẩm thạch được tìm kiếm rất nhiều.

Công dụng của cây hoa ngâu

Cây hoa ngâu dưới góc nhìn của y học cổ truyền

• Tính vị: cay, ngọt, tính bình.
• Công dụng chung: cả hoa, lá và rễ đều sử dụng được. Có thể uống hoặc bôi ngoài da, nấu nước tắm.

Tác dụng của trà hoa ngâu

Tác dụng gây nôn để giải độc, giảm đờm

Lá của cây ngâu được dùng để nôn đờm hoặc chất độc. Lấy khoảng 20gr lá giã nát, uống nước cốt. Nếu thấy khó uống có thể sắc để mùi vị dễ chịu hơn.

Hỗ trợ điều trị bệnh hen suyễn

Uống nước hoa ngâu còn có thể hỗ trợ giảm triệu chứng hen suyễn và giảm căng thẳng. Cách làm rất đơn giản, tương tự như hãm trà và sử dụng trong ngày. Tỷ lệ khoảng 15gr cho 1l nước. Ngoài ra, có thể dùng hoa ngâu để ướp trà hoặc mua các loại trà ướp hoa ngâu để dùng hàng ngày.

Các bài thuốc kết hợp với nguyên liệu khác

Chữa sốt, vàng da

Sử dụng lá cây ngâu kết hợp với mã đề và lá dành dành để sắc uống. Liều dùng cho 1 ngày ước lượng 16gr.

Chữa bế kinh

Hoa ngâu điều trị tắt kinh, khi được hấp cách thủy với rượu trắng. Tỷ lệ như sau: 10gr lá với 50ml rượu. Hoa được hấp nhừ rồi uống trước khi đi ngủ. Nên uống liên tục 5 ngày trước kỳ kinh.

Chữa đau nhức xương khớp

Nguyên liệu: 30gr lá ngâu, 20gr dây đau xương, ké đầu ngựa và cốt toái bổ mỗi loại 10gr. Sử dụng với 700ml, sắc lấy 200ml. Chia lượng nước sắc thành 3 lần uống trong 1 ngày. Dùng liên tục 10 ngày sẽ thấy hiệu quả.

Đắp thuốc chữa bầm tím và sưng đau

Nấu 50gr lá và 50gr hoa cho đến khi thành cao. Đắp cao vào vị trí sưng hoặc bầm tím. Đắp 2 lần/ngày, mỗi lần 2 tiếng.

Hỗ trợ tăng huyết áp 

Sự kết hợp hoa ngâu và hoa cúc có thể giúp tăng huyết áp cho người huyết áp thấp. Có thể hãm 10gr hoa ngâu và 30gr hoa cúc với nước sôi, uống trong ngày liên tục trong 15 ngày.

Giải rượu

Hoa ngâu kết hợp với sắn dây sẽ giúp giải rượu. Mỗi loại 10gr ngâm trong nước nóng.

Cây ngâu trong góc nhìn của y học hiện đại

Nhận thấy hiệu quả của cây ngâu trong y học cổ truyền, y học hiện đại cũng đưa thảo dược này vào nghiên cứu. Các thí nghiệm cho thấy chúng có tác dụng chống ung thư, điều trị các chứng bệnh như đau nhức và tăng huyết áp. Nếu uống như trà hàng ngày sẽ giúp cải thiện sức khỏe tinh thần.

Cây hoa ngâu trang trí khuôn viên nhà cửa

Cây ngâu được coi là thu hút vượng khí, vì thế chúng là 1 trong những cây phong thủy đẹp nên được trồng ở sân nhà. Màu hoa vàng xen kẽ lá xanh làm hài hòa không gian sống.

Ngoài ra, vì tính thích nghi rất tốt nên chúng còn được trồng ở các nơi công cộng như 1 cây vừa trang trí vừa tỏa bóng mát.

Chính vì mang ý nghĩa tốt mà giá thành của chúng cũng không quá rẻ. Vì thế, cây ngâu là 1 loại cây cảnh mang giá trị kinh tế cao. Nhờ sự phổ biến ngày càng cao, chúng đem lại thu nhập tốt cho nhà vườn.

Cách trồng và chăm sóc cây ngâu

Nhân giống cây hoa ngâu

Vì cây ngâu ít ra quả nên phương pháp nhân giống phổ biến là giâm hoặc chiết cành. Những tiêu chuẩn chung như sau:

• Chọn cây mẹ khỏe mạnh, không bị bệnh. Cành chiết hoặc giâm vừa đủ tuổi trưởng thành. Sử dụng kéo hoặc dao sắc khi cắt hoặc cạo dành.
• Giá thể để giâm hay ủ chiết cần đạt tiêu chuẩn: sạch, thoáng, đủ ẩm và thoát nước tốt.

• Luôn giữ ẩm giá thể và bầu chiết trong suốt quá trình đợi cành ra rễ.
• Đối với cành chiết, ngay sau khi bóc lớp vỏ ngoài, cần bọc giá thể và dùng cốc hoặc bao nylong quấn lại.
• Sau khi cành giâm và cành chiết ra rễ, cần đợi thêm 45 – 60 ngày để bảo đảm rễ đã ra nhiều và ăn chặt vào bầu đất. Sau đó mới bắt đầu tiến hành tách sang chậu riêng.
• Đưa cây ra thích nghi với ánh sáng dần dần.

Cách chăm sóc cây hoa ngâu

Giá thể

Ưu tiên giá thể thoáng và thoát nước tốt. Nếu trồng chậu, một khi rễ đã ăn hết bầu đất thì cần thay giá thể mới.

Ánh sáng

Cây ngâu ưa sáng nhưng có thể thích nghi với cả những vị trí bị che nắng 1 phần. Vì thế, trồng cây hoa ngâu khá dễ. Chúng có thể được đặt ở nơi nhận được ánh sáng cả ngày hoặc chỉ nửa ngày. Tuy nhiên, tuyệt đối không để cây ở nơi thiếu nắng vì chúng sẽ chậm phát triển.

Nước tưới

Cây cũng chịu được khô hạn. Vì vậy, có thể căn bề mặt đất khô mới tưới. Vào những hôm nắng gắt, cần tăng lượng nước hoặc số lần tưới trong ngày. Giảm tưới lại khi mưa liên tục.

Dinh dưỡng 

Cây ngâu không đòi hỏi đặc biệt về dinh dưỡng. Chúng chỉ cần được bổ sung phân bón định kỳ vài tháng 1 lần là vẫn phát triển tốt và rộ hoa. Tuy nhiên, nếu trồng cây với mục đích làm thuốc thì nên bón phân thường xuyên hơn để dinh dưỡng trong cây đạt đến mức tối ưu.

Phòng ngừa sâu bệnh

Cây hoa ngâu có thể bị rệp và sâu rầy nhưng không ảnh hưởng nhiều tới sự phát triển. Có thể phòng bệnh bằng việc phun tưới mạnh hàng ngày.

Tỉa cành

• Chủ yếu cần tỉa cành để cây thông thoáng. Cây ngâu khá sạch nên không cần cắt tỉa nhiều sau mỗi mùa hoa. Nếu cây có bị vàng lá hoặc có cành già, cần cắt bớt để những cành non phát triển.
• Nếu thích dáng cây bonsai, có thể tỉa cành theo hình dáng mong muốn.

Thu hái và sơ chế

Có thể thu hoạch lá và cành bất cứ khi nào cần sử dụng. Riêng đối với hoa, thời điểm hoa có màu vàng nhạt và thơm hương thì nên thu hái vì lúc này chúng nhiều dưỡng chất nhất. Để bảo quản được lâu, cần sấy khô hoặc phơi khô và cất trong túi kín. Để túi ở nơi khô ráo.

Tổng kết

Không chỉ bật với vẻ đẹp và hương thơm, cây ngâu còn mang đến những ứng dụng hữu ích trong y học. Cùng với sự phát triển mạnh và khả năng thích nghi cao, chúng gần như không đòi hỏi nhiều công sức chăm sóc. Với những ưu điểm trên, hoa ngâu thật xứng đáng để được đặt nơi sân nhà.

^©Copyright by Moc Nhien Farm